ภาวะผิวแห้ง (Xerosis)
ภาวะผิวแห้ง เป็นผลมาจากการขาดน้ำในชั้นผิวหนังด้านนอก (stratum corneum) ภาวะผิวแห้ง จะทำให้เกิด
- การผลัดเซลล์ผิวหนังชั้นนอกผิดปกติ
- การเปลี่ยนแปลงค่า PH ของผิว
- การเปลี่ยนแปลงของเอนไซม์ (protease enzyme) ที่ใช้ในการผลัดเซลล์ผิว
- การเปลี่ยนแปลงไขมันในผิวหนัง
ภาวะผิวแห้ง มักพบในใคร
พบได้บ่อยใน
- ผู้สูงอายุ โดยเฉพาะในผู้ที่มีโรคประจำตัว เช่น ผู้ป่วยโรคไต เบาหวาน โรคภูมิแพ้
- ผู้ที่หมดประจำเดือน ทำให้ขาดฮอร์โมนเอสโตรเจน
- ผู้ที่มีภาวะโลหิตจาง
- ผู้ที่รับประทานยา ที่มีส่วนประกอบที่มีผลต่อน้ำ และไขมันในผิวหนัง เช่น ยาขับปัสสาวะ ยาลดไขมัน เป็นต้น
ซึ่งส่วนประกอบของผิวหนังที่มีส่วนสำคัญในการคงความชุ่มชื้น ได้แก่ cholesterol นั้นจะถูกทำให้ลดลงได้จากการใช้ยา
การดูแลผิวในผู้ที่มีภาวะผิวแห้ง
การดูแลผิวหนังที่เหมาะสมกับผู้ที่มีภาวะผิวแห้ง มีความสำคัญในการฟื้นฟูเกราะของผิวหนัง (skin barrier)
การทำความสะอาดผิว
เนื่องจากการทำความสะอาดผิวจะทำให้ องค์ประกอบที่ให้ความชุ่มชื้นของผิวหนังละลายออกไปกับน้ำ เช่น natural moisturizing factor หรือแม้แต่ intracellular lipid เพราะฉะนั้น
- ไม่ควรอาบน้ำอุ่นที่มีอุณหภูมิสูงเกิน 35 องศาเซลเซียส
- ไม่ควรอาบน้ำนาน ควรใช้เวลาประมาณ 5- 10 นาที
- ควรทำความสะอาดผิวด้วยผลิตภัณฑ์ที่เป็นสูตรอ่อนโยน และมีความเป็นกรดที่เหมาะกับผิวชั้นนอก ได้แก่ ช่วง pH 5-5.5 ซึ่งเป็นค่าที่ใกล้เคียงกับค่าปกติของผิวหนัง
การทาครีมให้ความชุ่มชื้น (moisturizing product)
เพื่อทดแทนความชุมชื้นของผิวที่หายไป เราสามารถป้องกันไม่ให้เกิดอาการคัน หรือ ผื่นจากผิวหนังแห้ง และผื่นจากการแพ้ต่างๆได้ ด้วยครีมที่เป็น water-in-oil emulsion และ มีค่าความเป็นกรดที่เหมาะกับผิวชั้นนอก ควรทาอย่างน้อยวันละ 2-3 ครั้ง
โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ควรทาหลังอาบน้ำภายใน 3 นาที เพื่อกักเก็บความชุ่มชื้นภายหลังการอาบน้ำ
ควรหลีกเลี่ยงผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมที่สามารถกระตุ้นการแพ้ได้ เช่น มีส่วนประกอบของน้ำหอม
ครีมให้ความชุ่มชื้น สำคัญอย่างไร (Role of Moisturizer)
ครีมให้ความชุ่มชื้น (moisturizing product) มีบทบาทในการให้ความชุ่มชื้นของผิวหนัง 3 ประการ ได้แก่
- ช่วยบำรุงผิวหนังให้เรียบและอ่อนนุ่ม ลดขุยที่เกิดจากการขาด intercellular lipid ในผิวหนังที่แห้ง ซึ่งจะทำให้เกิดการยึดเกาะของเซลล์ผิวหนังผิดปกติ และลอกเป็นขุย ส่วนประกอบที่เป็นน้ำมันในครีมจะทดแทนไขมันที่ขาดหายไป ทำให้การยึดเกาะของเซลล์ผิวหนังดีขึ้น
- เพิ่มความชุ่มชื้น ทดแทนการสูญเสียน้ำที่ระเหยออกจากผิว (transepidermal water loss หรือ TEWL) เพื่อให้น้ำคงอยู่ในผิวได้ยาวนานยิ่งขึ้น และเป็นกลไกในการลดริ้วรอยเล็กๆได้ชั่วคราว
- เพิ่มความกระจ่างใส ซึ่งเป็นผลจากการที่สีผิวเรียบขึ้น และมีผลให้เกิดการสะท้อนของแสงที่เหมาะสม บดบังสีผิวที่ผิดปกติจากจุดด่างดำตามอายุ และริ้วรอยเล็กๆได้
